این استان ها بیشترین و کمترین محلههای حاشیه نشین را دارند | زنگ خطر حاشیهنشینی به صدا در آمد
تاریخ انتشار: ۱۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۵۱۵۵۷
به گزارش همشهری آنلاین، براساس آمارهای سال۱۳۹۵ بالغبر ۱۹.۵میلیون نفر از جمعیت آن زمان کشور در بافتهای ناکارآمد (فرسوده، تاریخی و سکونتگاه غیررسمی) سکونت داشتهاند و حرکت ملی بازآفرینی شهری و نهضت ملی مسکن بهمنظور حلوفصل همین مشکل قدیمی به راه افتاد.
حالا اما، آخرین برآوردهای دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری حاکی از این است که فقط جمعیت حاشیهنشینان کشور از سال ۱۳۹۵ تاکنون ۱۴.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در سال ۱۳۹۵طبق آمارهای رسمی ۲۴.۴درصد از جمعیت کشور در بافتهای ناکارآمد اعم از بافتهای فرسوده، تاریخی و سکونتگاههای غیررسمی و حاشیهای سکونت داشتند. این آمارها در سایه بیعملی سالهای گذشته در حوزه مسکن و همچنین تنشهای اقتصادی که مسکن و معیشت مردم را بهشدت تحتتأثیر قرار میدهد، وخیمتر شدهاند و یکی از اهداف دولت در احداث ۴میلیون مسکن در ۴سال و همچنین تسریع بازآفرینی شهری، جلوگیری از رشد همین پدیدههای مخرب اقتصادی و اجتماعی و همچنین جبران مافات گذشته بوده است.
در این میان، شهرداریها نیز بر تسریع در بازآفرینی بافتهای فرسوده با استفاده از ظرفیتهای نهضت ملی مسکن تأکید دارند و براساس آمارهای مرکز پژوهشهای مجلس حضور اثرگذاری در این حوزه داشتهاند بهگونهای که بیش از ۱۰۰درصد تعهدات آنها در حوزه تخصیص اعتبار به بازآفرینی شهری محقق شده است.
البته که نه آن تلاشها و نه این اعتبارات قادر به مهار سریع بافتهای ناکارآمد نیستند و باید در یک دوره چند ساله، ضمن توجه به ثبات اقتصادی، عزم جدی برای اصلاح ساختار بازار مسکن و بازیابی توان مالی ساکنان بافتهای ناکارآمد بهکار گرفته شود.
راساس آمارهای مربوط به سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، مجموع مساحت بافتهای ناکارآمد اعم از بافت فرسوده، تاریخی و سکونتگاه غیررسمی در سطح کشور برابر با ۱۶۲هزار و ۶۶۷هکتار بوده است و درمجموع حدود ۵میلیون و ۸۳۷هزار خانوار با جمعیت بیش از ۱۹میلیون و ۵۱۸ هزار نفر در این بافتها سکونت داشتهاند.
علل بروز حاشیهنشینیبراساس منابع و تحلیلهای صورت گرفته، در بلندمدت مسائلی نظیر فقدان نگاه و برنامهریزی آمایشی، وجود اقتصاد غیرمولد، عدمتعادل منطقهای، مدیریت ناتوان برنامهریزی فضایی، بیعدالتیهای اجتماعی و اقتصادی، تمرکز سرمایهگذاری دولت در شهرها و بورسبازی زمین و مسکن در بروز حاشیهنشینی در ایران نقشآفرین بودهاند؛ اما تحلیلگران، تغییر و تحولات رخ داده طی سالهای اخیر ازجمله تورم بخش مسکن و سرریز جمعیت شهرها، ضعف در سیاستگذاریهای بازار اجاره، ناکارآمدی و ناتوانی مدیریت شهری، ضعف در تدوین مقررات شهری کاربری زمین و کمتوجهی به برنامهریزی توسعه روستایی و مهاجرت گسترده روستا به شهر را باعث افزایش و تشدید حاشیهنشینی تلقی میکنند.
براساس آمارهای رسمی در سال ۱۳۳۵حدود ۶۸درصد مردم در روستاها و ۳۲درصد در شهرها ساکن بودند اما بهمرورزمان این نسبت تغییر کرده و در سال ۱۴۰۰حدود ۷۶درصد مردم در شهر و ۲۴درصد در مناطق روستایی ساکن بودهاند. علاوه بر این جمعیت قابلتوجهی از مهاجران خارجی بهخصوص مهاجران افغانستانی نیز در مناطق حاشیهای مستقر شدهاند.
تورم بخش مسکن و سرریز جمعیت شهرهاطبق گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، در یک دهه اخیر تورم بخش مسکن در کشور و بهخصوص کلانشهرها بیش از ۱۵۰۰درصد بوده که همین عامل موجبات جابهجایی جمعیت و مهاجرت به سمت حاشیهها را فراهم کرده است. البته برآوردها حاکی از این است که بیش از ۳۰درصد از سیر افزایشی جمعیت حاشیهنشینان را ساکنان شهر اصلی تشکیل میدهند که توان تأمین مسکن قابل استطاعت در شهر را از دست دادهاند و ناگزیر به حاشیه کوچ کردهاند.
برآوردهای میدانی حاکی از آن است که تأمین مسکن برای خانوارها چه بهصورت استیجاری و چه بهصورت مالکیت در مناطق حاشیهنشین به میزان ۸۵درصد از هزینههای این بخش را میکاهد؛ ازاینرو خانوارها در شرایط تورمی، این مناطق را بهعنوان آخرین پناهگاه خود انتخاب میکنند.
تحقیقات میدانی حاکی از آن است که خانوارها در شرایط ویژه میتوانند تا ۶۰درصد از درآمد ماهانه خود را صرف تأمین مسکن کنند و درواقع از تابآوری بسیاری برخوردارند. این بدان معناست که افراد ترجیح میدهند با افزایش هزینهها همراهی بیشتری کنند اما از محل سکونت خود جابهجا نشوند. بهمحض اینکه میزان هزینههای بخش مسکن از ۶۰درصد و حتی رقمهای ۵۰و ۴۵درصد بیشتر شود جابهجایی جمعیت و مهاجرت حاشیهای درونشهری رخ خواهد داد. بنابراین تعدیل قیمتهای بازار مسکن بهخصوص در بخش استیجاری میتواند روند رو به رشد حاشیهنشینی را کندتر کند و حتی در درازمدت به سامانده نسبی آن منجر شود.
ترکیب بافتهای ناپایداربراساس آمارهای مربوط به سال ۱۳۹۵، مجموع مساحت بافتهای ناکارآمد در سطح کشور (اعم از بافتهای فرسوده، تاریخی و سکونتگاههای غیررسمی و حاشیهای) برابر ۱۶۲هزار و ۶۶۷هکتار بوده و درمجموع حدود ۵میلیون و ۸۳۷هزار خانوار با جمعیت بیش از ۱۹میلیون و ۵۱۸ هزار نفر در این بافتها سکونت داشتهاند.
از مجموع مساحت بافتهای ناکارآمد، ۳۲هزار و ۶۲۶هکتار مربوط به بافتهای تاریخی بوده و بیش از ۸۲۵هزار خانوار با جمعیت ۲میلیون و ۵۴۲هزار نفر در این مناطق ساکن بودهاند. تعداد واحدهای مسکونی در بافتهای تاریخی ۷۹۲هزار واحد برآورد شده است.
همچنین حدود ۷۱.۱هزار هکتار از بافتهای ناکارآمد را بافتهای فرسوده تشکیل دادهاند و درمجموع حدود ۳.۲میلیون واحد مسکونی در این بافتها قرار گرفته است. براساس آمارهای رسمی، در سال ۹۵بالغبر ۱۰میلیون و ۷۶۲هزار نفر در قالب ۳میلیون و ۳۴۶هزار خانوار در این مناطق ساکن بودهاند که یکی از اهداف اصلی طرح ملی بازآفرینی پایدار شهری محسوب میشوند.
علاوه بر بافتهای تاریخی و فرسوده، ۵۸هزار و ۹۵۶هکتار از بافتها ناکارآمد نیز سکونتگاههای غیررسمی بوده که طبق برآوردها یکمیلیون و ۷۴۰هزار واحد مسکونی را در برگرفته است و یکمیلیون و ۸۲۸خانوار با جمعیت ۶میلیون و ۲۱۵هزار نفر در این مناطق سکونت داشتهاند.
نکته اینجاست که بافتهای حاشیهای و سکونتگاههای غیررسمی، پناهگاه خانوارهای رانده شده از بازارهای مسکن و اجاره نیز محسوب میشود و از سال ۹۵تاکنون براساس برآورد دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار، جمعیت سکونتگاههای غیررسمی با ۱۴.۸درصد افزایش به ۷میلیون و ۱۳۶هزار نفر رسیده است.
توزیع سکونتگاههای غیررسمی در استانهابررسی وضعیت پراکنش فضایی محلات هدف اسکان غیررسمی در استانهای کشور نشاندهنده این است که استانهای خراسان رضوی و خوزستان بهترتیب با تعداد ۱۰۷و ۱۰۳محله بیشترین تعداد محلات هدف حاشیهنشینی را در کشور دارا بودهاند و در مقابل استانهای چهارمحال و بختیاری و ایلام نیز با تعداد ۳و ۴محله، کمترین تعداد محلات را در خود جای دادهاند.
آمارها نشان میدهد که از نظر تعداد جمعیت ساکن در سکونتگاههای غیررسمی، استان خراسان رضوی با جمعیت ۶۶۸هزار نفر در رتبه نخست قرار داشته و پسازآن استانهای کرمانشاه با جمعیتی ۵۴۳هزارنفری و آذربایجان شرقی با جمعیت ۶۱۳هزارنفری در رتبههای دوم و سوم قرار گرفتهاند.
درمجموع و میتوان گفت که در زمینه وضعیت سکونتگاههای غیررسمی، استانهای خراسان رضوی، خوزستان، کردستان، کرمانشاه، آذربایجان شرقی و سیستان و بلوچستان در اولویت مداخله قرار دارند و در بازآفرینی شهری باید به آنها توجه ویژه شود.
کد خبر 726320 منبع: روزنامه همشهری برچسبها قیمت مسکن و زمین سرشماری مسکن حاشیه نشینیمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: قیمت مسکن و زمین سرشماری مسکن حاشیه نشینی سکونتگاه های غیررسمی تاریخی و سکونتگاه بافت های ناکارآمد خانوار با جمعیت بافت های فرسوده براساس آمارهای بازآفرینی شهری ملی بازآفرینی حاشیه نشینی بافت ها حاشیه ای بوده اند سال ۱۳۹۵ بخش مسکن استان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۵۱۵۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بیشترین نرخ بیکاری متعلق به این استان کردنشین است
به گزارش خبرآنلاین، مرکز آمار در آخرین گزارش خود اقدام به انتشار نرخ بیکاری زمستان ۱۴۰۲ کرده است. شواهد آماری حاکی از آن است که در زمستان ۱۴۰۲ از مجموع ۲۶ میلیون و ۴۶۲ هزار و ۵۴۰ فرد ۱۵ ساله و بیشتری که تمایل به کار داشته و با این هدف به جستوجوی شغل پرداختهاند، ۲ میلیون و ۲۶۸ هزار و ۹۵۴ نفر بیکار ماندهاند.
روزنامه اعتماد در گزارشی نوشت: بر این اساس نرخ بیکاری در زمستان سال گذشته به ۸.۶درصد رسیده است. این رقم در مقایسه با زمستان ۱۴۰۱ کاهش ۱.۱ واحد درصدی را تجربه کرده است. اما نکته مهمتر، روند رو به کاهش بیکاری «جوانان» است. البته تعریف «جوانان» در گزارش مرکز آمار، جمعیت ۱۵ تا ۲۴ سال جویای کار است.
مرکز آمار نسبت میان این دسته از جمعیت به کل جمعیت فعال را «جمعیت جوان» محسوب میکند. همانطور که در نمودار پیوست این گزارش دیده میشود نرخ بیکاری جوانان از سال ۹۵ تا سال گذشته روندی رو به کاهش داشته است، به طوری که از ۲۸.۱درصد در زمستان ۱۳۹۵ به ۲۲.۵درصد در زمستان ۱۴۰۲ رسیده است. البته برخی تحلیلگران بازار کار، افت نرخ بیکاری جوانان را به دلیل بیشتر شدن جمعیت غیرفعال در بازار کار عنوان میکنند، ضمن اینکه در نمودار پیوست نیز مشخص است که نرخ بیکاری جوانان در زمستان سال گذشته دوباره رو به افزایش گذاشته، اما باید توجه داشت که بازار کار در ایران عمدتا یک «بازار فصلی» محسوب میشود و برای مقایسه بهتر، عموما آمارهای بیکاری با آمار فصل مشابه مقایسه میشود. فصلی بودن بازار کار به این معناست که شاخصهای آن تحتتاثیر تغییرات فصلی قرار میگیرد، زیرا رونق و افول بسیاری از مشاغل وابسته به فصلهای سال است. به طور مثال در فصل تابستان که رونق برداشت محصولات کشاورزی و باغداری است، معمولا نرخ بیکاری در بخش کشاورزی کاهش پیدا میکند. از آن سو در فصل زمستان که عمده فعالیتهای بخش خدمات با رکود مواجه شود، نرخ بیکاری نیز در این بخش بالاتر میرود، بنابراین ابتدا باید پذیرفت که اشتغال در ایران یک موضوع «فصلی» است و بعد از آن به بررسی تحولات آن پرداخت. اما فارغ از اینکه در زمستان سال گذشته، نرخ بیکاری جوانان ۱۴ تا ۲۴ ساله رو به افزایش گذاشته، اما بررسی روند سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ نشان میدهد که نرخ بیکاری جوانان در این مدت از ۲۸.۱درصد به ۲۲.۵درصد رسیده و طی یک بازه ۷ ساله، ۵.۶ واحد درصد افت کرده است. بنابراین میتوان گفت بیکاری این قشر در سالهای اخیر کاهش یافته است.
روندها رو به کاهش است
افت نرخ بیکاری در جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال را از طرفی میتوان به علت نیاز بازار کار به نیروی جوان و حرکت مشاغل به سمت فضای نو و تناسب بیشتر آنها با مهارتهای بهروزتر دانست. از طرف دیگر اما این موضوع را نیز باید درنظر گرفت که کاهش نرخ بیکاری لزوما به معنای اشتغال بیشتر نیست، زیرا نرخ بیکاری به معنای تعداد جمعیت بیکار در جمعیت فعال در بازار کار است و منظور از جمعیت فعال در بازار کار افرادی است که شاغل یا در جستوجوی شغل هستند، بنابراین میتوان گفت فردی که از شمار بیکاران خارج شده یا شاغل شده یا به طور کلی از بازار کار خارج شده است.
خروج از بازار کار در سن جوانی نیز دلایل متفاوتی میتواند داشته باشد؛ تمایل به مهاجرت، دستمزدهای پایین و شرایط کاری نامناسب و علاقه به ادامه تحصیل را میتوان از دلایل این امر ذکر کرد.
تکرقمی شدن نرخ بیکاری در ۲۱ استان
نرخ بیکاری یکی از شاخصهای مهم بازار کار است که نشان میدهد از مجموع افراد ۱۵ ساله و بیشتری که تمایل به کار کردن داشته و در این راستا اقدام به جستوجوی شغلی کردهاند، چه تعداد موفق به یافتن کار نشده و ناکام ماندهاند. در زمستان ۱۴۰۲، نرخ بیکاری در ۱۵ استان کشور بیشتر از میانگین کل کشور بوده است.
استان «کرمانشاه» با ثبت نرخ بیکاری ۱۷.۴درصدی، بیشترین سطح این رقم را در بازه زمانی بررسی شده داشته است. این رقم نشان میدهد که در استان کرمانشاه از هر ۱۰ فرد جویای کار تقریبا دو نفر موفق به پیدا کردن یک کار شدهاند. در این فهرست پس از کرمانشاه، استانهای «کردستان»، «اردبیل»، «لرستان»، «خوزستان»، «سیستان و بلوچستان»، «گلستان»، «خراسان شمالی»، «هرمزگان» و «کرمان» با نرخ بیکاری بیشتر از ۱۰درصد قرار گرفتهاند. در باقی استانهای کشور این رقم کمتر از ۱۰درصد گزارش شده است. «خراسان جنوبی» با کسب نرخ بیکاری ۵درصدی و «قزوین» با قرارگیری بر پله ۴.۷درصدی کمترین نرخ بیکاری را در آخرین فصل از سال گذشته تجربه کردهاند.
نرخ بیکاری ۲۰ استان پایین آمد
مقایسه تغییرات نرخ بیکاری ۳۱ استان کشور در زمستان سال گذشته با زمستان سال ۱۴۰۱ حاکی از همسو شدن روند تغییرات نرخ بیکاری در ۲۰ استان کشور با تغییر نرخ بیکاری کل کشور است. به بیان دقیقتر در زمستان سال گذشته نرخ بیکاری ۲۰ استان کشور در مقایسه با زمستان ۱۴۰۱ کمتر شده است. همچنین این نرخ در استان اصفهان بدون تغییر مانده است. استان خراسان شمالی با ثبت افزایش
۳ واحد درصدی بیشترین افزایش و استان کردستان با سقوط ۶.۲ واحد درصدی بیشترین کاهش را نسبت به دیگر استانها به ثبت رساندهاند.
نرخ بیکاری ۱۴۰۲ در نقطه ۸.۱درصد ایستاد
البته برای تجزیه و تحلیل بهتر از وضعیت بازار کار در سال ۱۴۰۲ باید منتظر گزارشهای مفصل مرکز آمار بود، اما به نظر میرسد که در سال گذشته، بازار کار نسبت به سالهای پیشین خود روند مناسبتری را طی کرده است. وبسایت اکوایران از شاخصهای عمده بازار کار در این سال برآورد کرده که نرخ مشارکت به ۴۱.۳درصد رسیده است. به بیان دیگر ۴۱.۳درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور در تلاش برای یافتن شغل هستند که یا به نتیجه رسیده و شاغل شدهاند یا اینکه هنوز شغل مدنظر خود را پیدا نکرده و بیکارند. ازسوی دیگر ۵۸.۷درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور از یافتن شغل ناامید شدهاند و در جمعیت غیرفعال قرار گرفتهاند. جمعیت فعال از افرادی تشکیل شده که به دنبال کار هستند، حال ممکن است در این جمعیت برخی شاغل و برخی بیکار باشند. درنتیجه میتوان گفت جمعیت فعال از دو دسته جمعیت شاغل و بیکار تشکیل شده است. نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال، نرخ بیکاری را ساخته و نسبت جمعیت شاغل به جمعیت فعال نرخ اشتغال در کشور را میسازد.
۴۷۲۳۶
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900567